آخرین گفتههای داریوش بزرگ و به نوعی وصیت او که بر سنگ مزارش نقش بسته است:
ﺑﻪﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﻫﻮﺭﺍﻣﺰﺩﺍ ﻣﻦ ﭼﻨﯿﻨ هستم ﮐﻪ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ ﻭ ﺑﺪﯼ ﺭﺍ ﺩﺷﻤﻦ.
ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺭﻡ ﮐﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎ ﺑﺮ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺳﺘﻢ ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﺰﺭﮔﯽ ﺍﺯ ﺯﯾﺮﺩﺳﺘﯽ ﺯﻭﺭ ﺑﺸﻨﻮﺩ.
ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺯﯾﺒﺎﺳﺖ، ﻣﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ.
ﻣﻦ ﺩﻭﺳﺖ ﻭ ﺑَﺮﺩﻩٔ ﺩﺭﻭﻍ ﻧﯿﺴﺘﻢ، ﺗﻨﺪﺧﻮ ﻧﯿﺴﺘﻢ.
ﺣﺘﯽ ﻭﻗﺘﯽ ﺧﺸﻢ ﻣﺮﺍ ﻓﺮﺍ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ، ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺩﻩﺍﻡ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﻭﻣﯽﻧﺸﺎﻧﻢ .
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪٔ ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎﯾﺪﻣﺎﺭﯼ ﮐﺦ، ﭼﻨﯿﻦ ﺑﯿﺎﻧﯿﻪﺍﯼ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﯾﮏ ﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺳﺪﻩٔ ﺷﺸﻢ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﻣﯿﻼﺩ ﺑﻪ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ.
ﺩﺍﺭﯾﻮﺵ بزرگ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪٔ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮﮐﺲ ﻓﺮﺍﺧﻮﺭ ﮐﺎﺭﯼ ﮐﻪ ﮐﺮﺩﻩﺍﺳﺖ، ﭘﺎﺩﺍﺵ ﯾﺎ ﮐﯿﻔﺮ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﺯ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺗﻮﺍﻧﺶ ﮐﺎﺭ ﮐﻨﺪ ﺧﺸﻨﻮﺩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻭ ﺍﺯ ﻫﻮﺵ ﺑﺎﻻ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽﻫﺎﯼ ﺟﺴﻤﯽﺍﺵ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺍﺵ ﺩﺭ ﻧﺒﺮﺩ ﺗﻦﺑﻪﺗﻦ، ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎ، ﺳﻮﺍﺭﮐﺎﺭﯼ، ﮐﺸﯿﺪﻥ ﮐﻤﺎﻥ ﻭ ﻧﯿﺰﻩﺯﻧﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﻭ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺰﻩﺯﻧﯽ ﻭ ﮐﻤﺎﻧﺪﺍﺭﯼﺍﺵ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻮﺍﺭﻩ ﻭ ﭼﻪ ﭘﯿﺎﺩﻩ ﺧﻮﺏ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺩﻭ ﺑﻨﺪ ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ، ﺩﺍﺭﯾﻮﺵ ﺑﯽ ﭘﺮﻭﺍ ﺭﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﮐﺸﻮﺭﺵ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥﻫﺎ ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﻪ ﺩﺭﯾﺎﺑﻨﺪ ﻭﯼ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻨﺮ ﻭ ﺑﺮﺗﺮﯼﺍﺵ ﭼﻪ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺘﺎﻥ ﺭﺳﯿﺪ ﺭﺍ ﺩﺭﻭﻍ ﻭ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﻧﮕﺎﺭﯾﺪ.
بهمن انصاری
خرداد ۱۳۹۴
