محمدولی‌خان تُنِکابُنی معروف به سپهدار تنکابنی، از مهمترین رجال نظامی و سیاسی مشروطه‌خواه بود.
سپهدار اعظم تنکابنی از بزرگان گیلان بود. پیش از مشروطه توسط محمدعلیشاه در جایگاه حاکم گیلان منصوب شد. حتی پس از به توپ بستن مجلس نیز از حانب شاه برای سرکوبی مجاهدین آذربایجان فرستاده شد. اما پیش از آغاز درگیری‌ها منقلب گشته و به گیلان بازگشت و ندای مشروطه‌خواهی سر داد.
در این زمان مشروطه‌خواهان گیلان که گماشته شاه قاجار در رشت را کشته و شهر را در دست داشتند، از او خواستند تا به مجاهدین پیوسته و فرماندهی آنها را در دست بگیرد. سپهدار پذیرفت و به همراهی یپرم‌خان ارمنی، سراسر گیلان را مسخر کرد. پس این پیروزی، به سوی تهران گسیل یافت و سر راه خود قزوین را نیز فتح کرد. همزمان سردار اسعدبختیاری از بزرگان ایل بختیاری نیز پس از فتح اصفهان، با نیروهای خود به سوی تهران گسیل یافت. دو اردوی شمال و جنوب با هم ادغام شده و تهران را فتح کردند. محمدعلیشاه سقوط کرد و مجلس مجددا پا گرفت و فصل تازه‌ای در تاریخ ایران رقم خورد.
سپهدار اعظم تنکابنی پس از پیروزی مشروطه، ابتدا وزیر جنگ و کمی بعد، رئیس‌الوزرا شد. در طی این مدت، یک‌بار عزل شد اما مجددا به صحنه بازگشت. نهایتا پس از ترور آیت الله بهبهانی و اختلافاتی که بین او و سردار‌اسعد‌بختیاری بروز کرد از ریاست دولت استعفا داد.
پس از کودتای سال ۱۲۹۹ و براندازی قاجارها و تاسیس حکومت پهلوی، سپهدار همچون بسیاری دیگر، دارایی و ثروت خود را به نفع رضاخان مصادره شده دید.او که از فشارهای مالی به تنگ آمده بود پس از دیداری با رضاخان، از باز‌پس‌گیری املاکش ناامید گشت. نهایتا در شهریور ۱۳۰۵ خورشیدی در خانه اش در محله زرگنده تهران، با شلیک تپانچه به شقیقه‌اش خود را کشت.
یکی دیگر از مهمترین اقدامات او، جنگ با میرزا‌کوچکخان جنگلی بود.. سپهدار از دشمنان قسم خورده جنگلی‌های استقلال طلب بود و بارها برای سرکوب آنها نیرو فرستاد.
