Official Telegram Channel of Bahman Ansari  برگه بهمن انصاری در اینستاگرام  برگه بهمن انصاری در توییتر  Official Bahman Ansari's Facebook  Official Youtube Bahman Ansari

کتاب‌های بهمن انصارییادداشت‌های بهمن انصاری

غزل پست مدرنداستان‌های کوتاه

جشن سده

در ایران باستان، در طول سال بیشتر از بیست جشن ملی و ده‌ها جشن محلی برگزار می‌شد. این جشن‌ها اغلب برای بزرگداشت طبیعت و در گرامی‌داشت ایزدانِ نگهبان و نگهدار طبیعت انجام می‌گرفت.

در این میان، جشن سده، از بزرگ‌ترین و مشهورترین جشن‌های ایرانی قلمداد می‌شد که در کنار نوروز و مهرگان، در شمار بزرگ‌ترین جشن‌ها قرار داشت و در تمام فلات ایران با جدیت و شکوه هرچه بیشتر، برگزار می‌گردید.

جشن سده

ریشه‌شناسی واژه سده

جشن سده، هر سال در شامگاه ١٠ بهمن‌ماه پا می‌گرفت. با توجه به این که در آن دوران، شروع فصل سرد (زمستان) از ١ آبان تعیین می‌شد، میان ١ آبان تا ١٠ بهمن، صد روز فاصله بود. به همین دلیل به این جشن، سده (یعنی جشن صدمین روز زمستان) گفته می‌شد.

همچنین در منابع آمده است که بخاطر آن‌که از ١٠ بهمن تا ١ فروردین ۵٠ روز و ۵٠ شب باقی مانده است، سده به معنای باقی‌ماندن ١٠٠ شبانه‌روز تا آغاز بهار و به نوعی جشنی در پیشواز بهار است.

خاستگاه پیدایش جشن سده

در اساطیر و فرهنگ ایرانی، مناسبت‌های مختلفی را با سده پیوند داده‌اند. اما مهم‌ترین آن در شاهنامه فردوسی آمده است که در روز ١٠ بهمن، آتش به وسیله هوشنگ پادشاه اساطیری ایران کشف شد و به این مناسبت جشنی بر پا کرد که سده نامیده شد. این داستان به این شکل است:

روزی هوشنگ با چند تن از یارانش از کوه می‌گذشتند که مار سیاهی را دیدند. هوشنگ سنگ بزرگی برداشت و به سوی مار پرتاب کرد. مار فرار کرد اما سنگِ‌پرتاب‌شده به سطح‌سنگی‌کوه برخورد کرد و از برخورد دو سنگ، جرقه‌ای خورد و آتش پدیدار شد:

برآمد به سنگِ گران‌، سنگِ خُرد
هم آن و هم این سنگ، گردید خُرد

فروغی پدید آمد از هر دو سنگ
دل سنگ گشت از فروغ، آذرنگ

جهاندار، پیشِ جهان‌آفرین
نیایش همی‌کرد و خواند آفرین

که اورا فروغی چنین هدیه داد
همین آتش آن‌گاه، قبله نهاد

یکی جشن کرد آن‌شب و باده خَورد
سده نام آن جشن فرخنده کرد

آیین‌های سده

معمولا مردم با برافروختن آتش در پشت‌بام‌ها، آتشکده‌ها، میادین شهر یا مناطق مرتفع، جشن را آغاز می‌کردند. مردم گروه‌گروه با گردآوری هیزم، سعی می‌کردند آتش را بزرگ‌تر و باشکوه‌تر فروزان کنند. این همکاری در تهیه‌ هیزم باعث می‌شد تا جشن سده به نوعی جشن همبستگی و همکاری ایرانیان باشد.

جشن سده جشن بزرگداشت ایزد آذر، نگهبان و مظهر آتش هست. در وسط سرمای زمستان‌های برفی، جشن سده با برپایی آتش‌های بزرگ گرمابخش، امید به پایان سرما را در دل‌ها شعله‌ور می‌ساخت.

آیین‌های این جشن هنوز بعد از گذشت هزاران سال، ثابت مانده است. معمولا پس از برپایی آتش بزرگ، مردم دور آتش جمع می‌شوند. سپس یک موبد شروع به خواندن بخش‌هایی از اوستا می‌کند. یکی از این بخش‌ها آتش‌نیایش است. پس از پایان این مناجات‌خوانی، مردم به جشن و پایکوبی در پیرامون آتش می‌پردازند و تا نیمه‌های شب شاد و شاداب مشغول رقص و آواز می‌شوند.

امروز در کرمان و یزد، جشن سده با شکوه هرچه تمام‌تر توسط انجمن زرتشتیان برگزار می‌شود. در تورهای مسافرتی زمستانی‌تان، حتما حضور در جشن سده را برنامه‌ریزی کنید.

 

#بهمن_انصاری
نویسنده کتاب اساطیر ایرانی

منبع

دانلود کتاب کتیبه‌های کوروشدانلود کتاب اساطیر ایرانیدانلود کتاب زرتشت و زرتشتیاندانلود کتاب شهریاران طبرستاندانلود کتاب انقلاب مشروطه
دانلود رمان مسلخ روحدانلود کرگدنیسمدانلود کتاب " سرزمین جذامی‌ها "دانلود کتاب چنین گفت حافظ

دانلود کتاب‌های نایاب در کافه کتاب

آتشکده آنلاین مجازی زرتشتیان

Home | SitemapRSS |

Google | Goodreads | LinkedIn | Crunchbase | ORCiD | WikiTree |

كليه حقوق مادی و معنوی، محفوظ است.

Copyright © 2020~Today  |  Design by Bahman Ansari & Book Cafe