رضاشاه را اگر با عرف امروز بسنجیم، دیکتاتور بود. اما برای درک این مرد باید به دو موضوع دقت کرد: -شرایط جهان در آن دوره -شرایط ایران در آن دوره شرایط جهان: -همدوره رضاشاه در شوروی، استالین بود که برای تثبیت قدرت خود بیست میلیون نفر را اعدام کرد. -در همان دوره در کشور ترکیه چند میلیون ارمنی کشتار شدند. -همزمان در ژاپن پانصدهزار دختر از منچوری ربوده شدند. -در ده ها کشور دیگر نیز اوضاع بدتر از این بود. اگر اینها را ...
بیایید آینده‌ی این دخترِ زیبای ۸ ساله را حدس بزنیم: ظاهرا دختر شاداب و باهوشی است. احتمالا در سال‌های آتی با نمرات عالی مدرسه را به پایان رسانده و سپس وارد دانشگاه می‌شود. ممکن است در رشته‌ی حقوق به تحصیل بپردازد. یا دانشجوی پزشکی شود. شاید هم فلسفه. یا اقتصاد. و یا اشرف علوم، تاریخ را برگزیند. احتمالا پس از پایان دوران تحصیل، وارد حوزه‌ی تخصصیِ شغلیِ خود شده و در ارتقای حق و حقوق انسانیت کوشا ...
«صوفی» واژه‌ای عربی به معنای «پشمینه پوش» است. کهن‌ترین صوفیان معمولا خرقه‌ای از پشمینه به تن کرده و بیرون از شهرها به سختی روزگار می‌گذراندند. این عمل بدان‌جهت بود تا با ریاضت نفس، به تزکیه‌ی نفس و «کمال معنوی» دست یابند. اساس و پایه تصوف از کهن‌ترین دوران‌ها، بر مبنای زُهدگرایی، گوشه‌نشینی و «پشتِ پا زدن» به دنیا و مالِ دنیا بوده است. از همین‌روی است که می‌بینیم صوفیان در طول تاریخ همواره با جنگ و ...
کمتر ایرانیِ اهلِ فرهنگی است که "زرتشت" را نشناسد. زرتشت بزرگترین مصلح ایران‌باستان و اصلاح‌گر باورها و رسوم کهنِ قدیمی از بندِ خرافات بود. او در منطقه‌ای موسوم به «راغه» -که شاید همان «راگا» یا «ری» باشد- زاده شد. پدرش "پوروشسپ" و مادرش "دوغدو" نام داشت. زرتشت هفتادوهفت سال عُمر کرد. عمده فعالیت او در شهر «بلخ» بود. جایی که "شاه گُشتاسپ" پادشاهِ منطقه و همسرش "ملکه آتوسا" از او حمایت کرده و او را ...
بُنِ این خانه رسیده‌است بر آب، این عید است؟ اندراین خانه‌خرابی، همه‌خواب؛ این عید است؟ نـآیـد اعـدادِخـرابی به حساب ، این عید است؟ خـانـه‌ی‌خـود نِگَر اِی‌خانه‌خراب، این عید است؟ عیدِ که ؟ عیدِ کجا ؟ عیدِ چه ؟ این عید عزاست در نوروز سال ۱۳۰۲ خورشیدی و دو سال پیش از انقراض حکومت قاجار و آغاز سلطنت "رضاشاه"، شادروان "میرزاده عشقی" قطعه‌ای به نام «عید نوروز» سرودند. شاعر در این قطعه به شدت از اوضاعِ پریشانِ روز، اظهار شکایت و ...
نوروز جشن «دوباره‌زایی» و تولد است. تولد بهار. تولد طبیعت. پایان سرما. از قدیم در ایران باستان رسم بود که پایان زمستان و تولد بهار و رویش مجدد طبیعت را جشن می‌گرفتند. قدیمی‌ترین نشانه‌های نوروز در میان ایرانیان، به اسطوره "جمشید" نسبت داده شده است. این خود نشان می‌دهد که ایرانیان، در هزاران سال پیش -خیلی پیش‌تر از هخامنشیان- آغاز بهار و نوزایی طبیعت را جشن می‌گرفتند. آغاز بهار و سرسبزی طبیعت در نزد ایرانیانِ تشنه‌ی ...
"آل‌بويه" سلسله پادشاهی ايرانی، برخواسته از ديلم، نخستين حكومتی بودند كه از زير يوغ خلفای بغداد خارج شده و ايرانِ مستقل را برای نخستين بار پس از اسلام احيا كردند. آل‌بويه خود را به ساسانيان منتسب می‌كردند. "ابوريحان بيرونى" از كتاب "التاج" نوشته "ابراهيم صابى"، اجداد آل‌بويه را اين‌چنين نقل می‌كند: «بويه پسر فناخسرو پسرشان پسر كوهى، پسر شيرزيل (شيردل) كوچك، پسر شيركده پسر شيرزيل بزرگ پسر شيرانى شاه، پسر شيرفنهپسر سسنان شاه پسر سس ...
روزگار حافظ یکی از سیاه ترین بخش های تاریخ ایران است. روزگار فترت و ضعف ایلخانان و به‌زودی آغاز تاخت‌وتازهای تيمورلنگ. در هنگامه يورش مغولان به ايران و در ميان كشتار شهرهای گوناگونِ ايرانِ بی‌پناه، خوشبختانه با هوشیاری یکی از اتابکان فارس و دادن خراجی هنگفت به هلاگوخان‌مغول، شیراز از گزند تاخت و تاز مغولان در امان ماند و در روزگاری كه ديگر شهرها در ناامنی و مصيبت فرو رفته بودند، شيراز محلی برای هجرت ...
پیشینه‌ی تمدن فراموش شده‌ی جیرفت در جنوب خاوری ایران به پنج هزار سال پیش می‌رسد. در سال 2001 ميلادی به دنبال سیل در هلیل‌رود، یکی از افراد محلی يك شیء قدیمی شناوری را بر روی آب دید. خبر يافته شدن عتيقه، باعث شد تا روز بعد تعداد زیادی از افراد در جست‌و‌جوی آثار باستانی به حاشیه هلیل رود هجوم آوردند. آنها منطقه را به قطعات شش متر مربعی تقسیم کردند تا هر‌کس بتواند سهمی از ...
در نزدیکی دریاچه وان در كشور ترکیه، سنگ‌نبشته‌ای زيبا و مستحكم از گذر پيچ و خم هزاره‌ها عبور كرده تا شكوه ايران باستان را برای ما به تصوير كشد. اين كتيبه به دستور خشايارشا ، پسر داريوش بزرگ و چهارمين شاه هخامنشی بر فراز صخره‌ای در ارتفاع ۲۰ متری از سطح زمین حكاكی شده است. کتیبه خشايارشا ۲۷ سطر و ۳ ستون دارد و از چپ به راست و به سه زبان پارسی باستان، اکدی و ...